Nie sposób go z nikim pomylić, choć jest podobny i zarazem niepodobny do reszty ludzkości. Ma własny słownik i doskonale wie, co jest dobre, a co złe. Paszport radziecki przechowuje jako najcenniejszy skarb. Homo sovieticus. Nie umarł wraz z upadkiem imperium, za to musiał stawić czoła nowej rzeczywistości, gdy wbrew przewidywaniom Marksa po socjalizmie nastąpił kapitalizm, ojczyznę zastąpił supermarket, a władzę przejęli handlarze i cinkciarze. Wiecznie żywy, opowiada o swoich bohaterach i męczennikach, o nadziejach i rozczarowaniach, o złości, frustracji i zderzeniu z rzeczywistością. To z tych opowieści, domowych i osobistych, składa się nowa niezwykła książka wybitnej białoruskiej autorki, wymienianej w gronie kandydatów do Nagrody Nobla. Swietłana Aleksijewicz po raz kolejny oddaje hołd zwykłemu człowiekowi, którego losy przeplatają się z Historią.

Najbliższy sąsiad, nieznany kraj.

Poznawanie Rosji w jakimś sensie przypomina otwieranie matrioszki. Pierwsza lalka jest duża, kolorowa i przykuwa naszą uwagę. Druga jest nieco drobniejsza, zawiera subtelne zmiany różniące ją od tej pierwszej. Trzecia może wydawać nam się brzydka, a czwarta zachwyci nas urodą. Na piątą nie zwrócimy uwagi, ale szóstą będziemy oglądać z wielkim zainteresowaniem. I tak aż do ostatniej, najmniejszej laleczki, która jest naga, bez wizerunków i ozdób. Niektórzy nazywają ją duszą matrioszki. Poznając Rosję, również odkrywamy jej kolejne warstwy. Nie każda z odsłon wywołuje nasz entuzjazm. Bywa tak, że przez długi czas nie mamy odwagi zajrzeć głębiej. Wątpię też, aby kiedykolwiek nam się udało dotrzeć do tej najmniejszej, nagiej laleczki. Jak mawiają Rosjanie:"Rosji nie da się ogarnąć rozumem — w Rosję trzeba wierzyć".

W tej fascynującej książce Ian Frazier razem ze swoimi rosyjskimi towarzyszami podróży przemierza niekończące się bezdroża, obozuje pod gwiazdami, bada okrutną rosyjską historię, walczy z chmarami olbrzymich komarów, opisuje sytuacje nie do opisania, oraz co najważniejsze, spotyka na swojej drodze niezwykłych ludzi. Opowiada historie syberyjskich zesłańców, od najbardziej znanych - Dostojewskiego, Lenina (zesłanego dwukrotnie), Stalina (zesłanego kilkakrotnie) - do tych mniej znanych (jak Natalia Łopuchina zesłana przez carycę Elżbietę za to, że, podobnie jak ona, na balu wpięła sobie we włosy różę!). Przypomina tych, którzy za czasów władzy sowieckiej cierpieli w syberyjskich obozach i których unieśmiertelnił na kartach swojej powieści Archipelag GuŁag Aleksander Sołżenicyn.

Podróże po Syberii to również jedyna w swoim rodzaju kronika Rosji od czasu upadku Związku Radzieckiego, pokazująca "wyjątkowość" Rosji - kraju, którego mieszkańcom, mimo tragicznej historii udało się zachować pogodę ducha i poczucie humoru. Książka należy niewątpliwie do najwybitniejszych dzieł z gatunku reportażowo-podróżniczego.